संदर्भसूची

"अच्छा जल्दी बताओ हिंग को इंग्लिश में क्या बोलते हैं?" २०१३ सालच्या 'क्वीन' (Queen) ह्या हिंदी चित्रपटात अ‍ॅमस्टरडॅम मधल्या इटालियन रेस्टोरंटचा मालक 'मार्सेलो' त्याच्या व्यवसायाला स्पर्धा निर्माण करू पाहणाऱ्या ऑस्ट्रेलियन प्रतिस्पर्ध्यावर मात करण्याच्या उद्देशाने 'रानी' (कंगना रानौत) समोर भारतीय खाद्यपदार्थ तयार करून विकण्याचा आव्हानात्मक प्रस्ताव ठेवतो. मार्सेलोचा प्रस्ताव स्वीकारलेली रानी रेस्टोरंटच्या भटारखान्यात 'हिंग' शोधत असते, पण तिथे कोणालाच हिंग म्हणजे काय हे माहित नसल्याने ती भारतात रात्री ढाराढूर झोपलेल्या आपल्या आईला फोन करून "अच्छा जल्दी बताओ हिंग को इंग्लिश में क्या बोलते हैं?" असा प्रश्न विचारते. त्यावर उत्तर माहिती नसलेली तिची आई हाच प्रश्न आपल्या नवऱ्याला विचारते, पण त्याच्याकडूनही काही उत्तर न मिळाल्याने ती मोबाईल फोनवरून अन्य तीन महिलांची झोपमोड करून त्यांना हा प्रश्न विचारते. त्यांच्यापैकी पहिली महिला "आय थिंक... मस्टर्ड", दुसरी महिला "अरे वो डब्बी पे जो छोटासा लिक्खा होता है, कभी पर पढ

मिसेस पोद्दार ने पेश कि बेसनगट्टे कि सब्जी मिसेस मोंगा ने बनाई दाल मखनी मिसेस चॅटर्जी कि बैंगन भाजी मिसेस नायर का सांबार मिसेस गुप्ता का राजमा और मिसेस विरानी का उंधियू वाह! सबको मिलते है दस में से दस... अब चिट निकालके हि होगा मिसेस शेफ का फैसला... इन दस नंबरीयोंने ऐसा क्या डाला कि स्वाद हुवा निराला? घर घर कि पसंद वनदेवी हिंग... स्वाद और सुगंध वनदेवी हींग... चुटकीभर वनदेवी हिंग... खाना बने रेलिशिंग... वरील 'अतुल परचुरेंनी' केलेली वनदेवी हिंगाची जाहिरात आठवते का? कंपनीने आपल्या उत्पादनाची जाहिरात करतानाच उत्तर, दक्षिण, मध्य, पूर्व आणि पश्चिम अशा जवळपास संपूर्ण भारताचे प्रतिनिधित्व करणारी आडनावे वापरून अखिल भारतीय खाद्यसंस्कृतीत होणारा हिंगाचा वापर आणि त्याचे स्वादमूल्यही त्या जाहिरातीतून मोठ्या कल्पकतेने विशद केले होते! खाद्यपदार्थांना स्वादिष्ट बनवणारी खमंग फोडणी तयार करताना तापलेल्या तेलात मोहरी तडतडली कि त्यात घातला जाणारा एक महत्वाचा घटक पदार्थ म्हणून आपणा सर्वांनाच सुपरिचित असलेला 'हिंग' इतिहास संशोधकांच्या मते इ.स. पूर्व सहा